In deze sectie komen de wijzigingen van thema Onze inwoners aan bod.
0.2 Burgerzaken
Het college heeft besloten om per 1 augustus 2025 reisdocumenten en rijbewijzen op aanvraag te bezorgen binnen de gemeente Borger-Odoorn. Het legestarief voor deze vorm van dienstverlening wordt € 7,50. Deze gaan we verwerken in de legesverordening 2026. Een extern bedrijf gaat de bezorging uitvoeren. De kosten voor het IT-component (€ 2.500) en de kosten voor project- en implementatiekosten (€ 1.650) zijn niet begroot voor 2025, namelijk de leges voor het jaar 2025 kunnen we niet meer aanpassen. Het nadeel wat hierdoor ontstaat is € 4.150.
Financieel effect: € 4.150 nadeel
0.2 Verkiezingen
Vanuit de algemene uitkering ontvangen we een hogere uitkering van € 85.890 voor de vervroegde Tweede Kamerverkiezingen. Dit bedrag voegen we toe aan het budget voor Verkiezingen.
Financieel effect: € 85.890 budgettair neutraal
4.3 Project wonen en zorg
Voor het project Wonen en Zorg heeft uw raad in BERAP 2021 I en Begroting 2022 middelen beschikbaar gesteld. Deze middelen zijn niet toereikend om de projectkosten en de voorbereidingen voor het uitvoeringsprogramma Woonzorgakkoord 2026 te dekken. Dit levert een verwacht nadeel op van € 36.500.
Financieel effect: € 36.500 nadeel
6.1 Spreidingswet
Vanuit de algemene uitkering ontvangen we een hogere uitkering van € 32.338 voor de uitvoering van de Spreidingswet. Dit bedrag voegen we toe aan het budget voor huisvesting Oekraïense vluchtelingen.
Financieel effect: € 32.338 budgettair neutraal
6.1 COA
Om het COA te ontlasten organiseren we noodopvang van vluchtelingen op enkele locaties.
De kosten schatten we in 2025 in op € 1.564.920. Dit bedrag kunnen we bij het COA declareren en is voor de begroting budgettair neutraal.
Financieel effect: € 1.564.920 budgettair neutraal
6.1 Vergoeding opvang Oekraïne
Voor 2025 hebben we een voorschot aangevraagd van € 5.768.536. Dit bedrag voegen we toe aan het budget voor de opvang van Oekraïners.
Financieel effect: € 5.768.536 budgettair neutraal
6.1 Huisvesting Oekraïeners
Voor het huisvesten van Oekraïense vluchtelingen hebben we deze zomer een pand in Borger aangekocht. Op deze manier kunnen we onze bijdrage leveren aan de provinciale opgave voor het opvangen van ontheemden. De aankoopkosten (€ 720.000 k.k.) zijn in eerste instantie ten laste van de exploitatie gebracht. Voor de aankoop van dit pand en eventuele noodzakelijke aanpassingen van het pand, kunnen we als gemeente voor een deel een zogenaamde transitievergoeding van het Rijk ontvangen. Ook ontvangen wij per Oekraïense ontheemde een vergoeding. In de financiële update hebben we deze aankoop gemeld. Vervolgens is in deze BERAP 2025 II een administratieve begrotingswijziging gemaakt. In deze begrotingswijziging wordt het pand geactiveerd in de balans van onze gemeente en worden alle kosten en baten geraamd, zie hiervoor bijlage IV. Hiermee is deze aankoop budget neutraal ten opzichte van de exploitatie. Bij de jaarrekening 2025 worden de totale kosten en baten beoordeeld of een onttrekking of een dotatie aan de bestemmingsreserve Ontheemden noodzakelijk is.
Financieel effect: PM budgettair neutraal
6.1 Exploitatiesubsidie dorpshuizen
De Stichting De Afdraai is per 1 oktober 2025 gestopt met haar activiteiten. Inmiddels is een groep vrijwilligers opgestaan die een nieuwe stichting hebben opgericht om het dorpshuis en de sportzaal in MFA ’t Brughuus te beheren en exploiteren vanaf 1 oktober 2025. Hierdoor blijft de dorpshuis- en sportfunctie van MFA ’t Brughuus behouden voor Valthermond. Het voorstel is om eenmalig € 9.000 beschikbaar te stellen om de financiële afhandeling van Stichting De Afdraai mogelijk te maken. Daarnaast wordt voorgesteld om € 66.000,- beschikbaar te stellen aan de nieuwe stichting om de exploitatie en beheer van het dorpshuis en de sportzaal in MFA ’t Brughuus mogelijk te maken. Dit betreft onder andere een correctie van het subsidiebedrag op het aantal daadwerkelijk gehuurde m2. En er is een achterstand ontstaan in de vervanging van verouderde sportmaterialen. Een structurele oplossing voor de nieuwe stichting komt aan de orde in BERAP I 2026. Dit levert voor 2025 een verwacht nadeel op van € 75.000.
Financieel effect: € 75.000 nadeel
6.1 UMO Participatie; project participatie
Door vertraging van het project lopen de kosten nog door. In de begroting is hiermee nog geen rekening gehouden. Er wordt verwacht dat tot het einde van dit jaar hiervoor nog
€ 30.000,- nodig is. Het te verwachten nadeel is daardoor € 30.000.
Financieel effect: € 30.000 nadeel
6.23 Budget Stichting Sociale Teams Borger-Odoorn
De Begroting 2025 van de Stichting Sociale teams valt hoger uit door stijging van de personeelskosten door de CAO Sociaal Werk. Een deel is in de gemeentelijke Begroting 2025 geïndexeerd, maar dit is nog niet volledig gedaan. Daarnaast zijn de kosten voor facilitering ICT (BOCE) hoger zonder dat dit is geïndexeerd en is de bijdrage vanuit de ESF-subsidie verlaagd. In de Begroting 2026 is al rekening gehouden met een structurele hogere bijdrage. Voor 2025 ontstaat er een nadeel van € 125.000.
Financieel effect: € 125.000 nadeel
6.3 Implementatie Participatie in Balans
Vanuit de algemene uitkering ontvangen we een hogere uitkering van € 42.863 voor de implementatie participatie in balans. Dit bedrag voegen we toe aan het budget voor de WWB uitkeringen.
Financieel effect: € 42.863 budgettair neutraal
6.3 IBO Problematische schulden
Vanuit de algemene uitkering ontvangen we een hogere uitkering van € 21.648 voor de aanpak problematische schulden. Dit bedrag voegen we toe aan het budget voor schulddienstverlening.
Financieel effect: € 21.648 budgettair neutraal
6.3 Alleenverdienersproblematiek
Vanuit de algemene uitkering ontvangen we een hogere uitkering van € 42.508 voor alleenverdienersproblematiek. Dit bedrag voegen we toe aan het budget voor bijzondere bijstand.
Financieel effect: € 42.508 budgettair neutraal
6.3 Budget Webwinkel
De Webwinkel Meedoen is bedoeld voor onze inwoners met een laag inkomen en weinig vermogen die gebruik willen maken van extra voorzieningen. Elk jaar reserveren wij een budget in de begroting, waarbij wij er rekening mee houden dat iedereen die recht heeft op een extra voorziening ook een aanvraag doet. Dit is niet elk jaar het geval en daardoor blijft er een deel van het budget over. In de afgelopen jaren is er een totaal van € 150.000 opgebouwd, dit bedrag is in 2024 meegenomen naar 2025 door middel van de Nog Uit te voeren Werken (NUW). Voor 2025 levert het niet benutten van dit budget een voordeel op van € 150.000.
Financieel effect: € 150.000 voordeel
6.4 WSW uitkeringen
De participatieuitkering is in de mei- en septembercirculaire gestegen met € 72.822 als gevolg van indexatie. Dit bedrag is bestemd voor de werkvoorzieningen en voegen we toe aan het budget voor Emco en Wedeka. Vervolgens keren we dit bedrag uit aan deze bedrijven.
Financieel effect: € 72.822 budgettair neutraal
6.4 Budget Sociale infrastructuur
Vanuit de algemene uitkering ontvangen we een hogere uitkering van € 31.076 voor de sociale infrastructuur. Dit bedrag voegen we toe aan het budget voor WSW.
Financieel effect: € 31.076 budgettair neutraal
6.4 Budget Emco en Wedeka exploitatiebijdrage 2025
Door EMCO en Wedeka is een begrotingswijziging 2025 ingediend. Dit geeft een positief effect op de gemeentelijke bijdrage 2025. In de vergadering van 19 juni 2025 heeft de gemeenteraad de begrotingswijziging behandeld en besloten om geen zienswijze in te dienen. Dit betreft een voordeel van € 23.418 vanuit Emco en een voordeel van
€ 135.630 vanuit Wedeka.
Financieel effect: € 159.048 voordeel
6.4 Budget Wedeka voorziening RVU en Spaarvelof
Wedeka moet een voorziening treffen voor de kosten van de Regeling Vervroegd Uittreden (RVU), spaarverlof en bovenwettelijk verlof van medewerkers van Wedeka.
Deze voorziening komt ten laste van het exploitatieresultaat 2025 van Wedeka. Aanvankelijk werd een voordelig resultaat verwacht van € 2,3 miljoen. Door het creëren van een voorziening ter hoogte van € 3,6 miljoen ontstaat er een nadelig resultaat van naar verwachting € 1,3 miljoen. Het aandeel Borger-Odoorn hierin is op basis van het personeelsbestand uit de begroting 2026 9,1%, wat uit zou komen op een nadeel van €118.300.
Financieel effect: € 118.300 nadeel
6.5 Budget Beschut werk
Vanuit de algemene uitkering ontvangen we een hogere uitkering van € 98.509 voor het organiseren van Beschut werk. Dit bedrag voegen we toe aan het budget voor participatie.
Financieel effect: € 98.509 budgettair neutraal
6.762 Jeugdhulp
De stijging van de kosten in de Jeugdhulp in 2025 is niet het gevolg van een toename in het aantal jeugdigen dat gebruikmaakt van deze hulp. Wel is de jeugd casuïstiek complexer geworden en passen de hulpvragen niet altijd binnen het gecontracteerde zorgaanbod. Het gebruik van duurdere vormen van zorg, zoals verblijf, is toegenomen. In sommige gevallen wordt deze zorg gecombineerd met individuele begeleiding, bijvoorbeeld om schooluitval op te vangen. Hierdoor wordt de inzet van Jeugdhulp zowel intensiever als langduriger. De hoge kosten voor verblijf worden mede veroorzaakt door de ombouw van de huidige gesloten jeugdhulp naar kleinschalige woonvoorzieningen. Deze verandering vraagt om extra investeringen. Deze jongeren vallen niet onder de Wet langdurige zorg (Wlz), omdat daarvoor een blijvende behoefte aan 24-uurs zorg moet worden vastgesteld, wat bij jeugdigen vaak moeilijk is. Daarnaast spelen de jaarlijkse indexaties van de tarieven ook een rol in de stijging van de kosten.
Financieel effect: € 1.611.811 nadeel
6.711 WMO
De lagere uitgaven voor de Wmo zijn vooral ontstaan binnen het onderdeel Hulp bij het huishouden. De nieuwe inkoop lijkt tot dalende kosten te leiden. Omdat de nieuwe inkoop per 1 juli 2025 is ingegaan en de eerste facturatie nog niet heel soepel verloopt is een prognose lastig te maken. De prognose is nu gebaseerd op de afgegeven indicaties op peildatum 7 augustus 2025. Daarnaast is de verwachte stijging van 5% in het aantal inwoners met een Wmo-voorziening, die in de begroting van 2025 werd meegenomen, tot nu toe niet zichtbaar. We schatten dit voordeel op € 400.000.
Financieel effect: € 400.000 voordeel
7.1 GGD
Door de GGD is een begrotingswijziging 2025 ingediend die ook een aanpassing van de deelnemersbijdrage noodzakelijk maakt. In de vergadering van 19 juni 2025 heeft de gemeenteraad de begrotingswijziging behandeld en besloten om geen zienswijze in te dienen. In de BERAP 2025 II wordt de aanpassing van de deelnemersbijdrage verwerkt. Dit nadeel zal € 61.054 zijn.
Financieel effect: € 61.054 nadeel